Regeerprogramma, Prinsjesdag & debat
Vorige week vrijdag presenteerde het Kabinet het Regeerprogramma, deze week was Prinsjesdag waar de Koning de Troonrede uitsprak en de minister van Financiën de Miljoenennota aanbood. Aansluitend debatteerde de Kamer tot diep in de nachtelijke uren tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Een turbulente week. Hoe werd er gesproken over zorg en welzijn, en wat vindt de NVO? Een korte impressie met plussen en minnen.
Asielnoodwet
In het Regeerprogramma en in debat zijn veel woorden en tijd besteed aan ‘Grip op Migratie’ en het voornemen van het Kabinet voor een asielnoodwet. De belooft niet veel goeds voor asielkinderen. Hoewel binnen de coalitie scherpe meningsverschillen zijn tussen PVV en NSC over dit dossier is na twee dagen debatteren duidelijk dat premier Schoof voldoende steun heeft van de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB om met het Regeerprogramma ‘aan de slag te gaan’.
Bestaanszekerheid
Bestaanszekerheid krijgt veel aandacht in het Regeerprogramma. Het kabinet wil de inkomstenbelasting op lage en middeninkomens verlagen en de huurtoeslag en het kindgebonden budget gaat omhoog. Er komt een energiefonds en voor werkende ouders wordt de kinderopvang goedkoper. Er blijft geld beschikbaar voor schoolmaaltijden. Het is de vraag of deze maatregelen voldoende zijn om Armoede en Kinderarmoede structureel aan te pakken.
Onderwijs
De oppositie is furieus over de bezuinigingen op onderwijs, met name HBO en WO maken zich grote zorgen. De NVO hecht grote waarde aan de inzet van wetenschappelijke kennis en deelt deze zorg. De bezuinigingen staan in contrast met de waarde die het kabinet hecht aan innovatie op vrijwel alle terreinen in het Regeerprogramma. Voor primair en voortgezet onderwijs komt een Herstelplan kwaliteit onderwijs met de nadruk lezen, schrijven en rekenen en de aanpak van het lerarentekort. Opvallend is dat de schil om de leerkrachten heen, zoals intern begeleiders, orthopedagogen en psychologen die ervoor zorgen dat de leerkrachten hun werk goed kunnen doen, in het geheel niet genoemd worden in de Onderwijsparagraaf.
Het kabinet bezuinigt op het programma School en Omgeving, voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Ook wordt de regeling voor brede brugklassen afgeschaft. Deze was juist bedoeld om het voor leerlingen gemakkelijker te maken over te stappen naar een passend schoolniveau. Het Kabinet gaat door met passend onderwijs en daarover is de NVO positief. De manier waarop het Kabinet daarop in gaat zetten is nog niet erg concreet. In ieder geval ook door ervoor te zorgen dat onderwijs en jeugdzorg beter met elkaar samenwerken.
Jeugdhulp
Met de Samenwerkende Beroepsverenigingen Jeugd heeft de NVO een eerste reactie gegeven. In de paragraaf Zorg in het Regeerakkoord wordt duidelijk dat we doorgaan met de Hervormingsagenda Jeugd. De NVO is blij hiermee, zeker nu de eerder aangekondigde extra bezuiniging van 511 miljoen euro definitief van tafel is. Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de toenemende financiële tekorten in de jeugdzorg, waardoor de werkdruk van professionals hoog blijft en de zorg aan kwetsbare kinderen en hun gezinnen onder druk blijft staan. Het regeerprogramma spreekt over het ‘verbeteren van de presentaties van de jeugdzorg’. Dat is volgens ons niet het doel van Hervormingsagenda. Het doel is om te zorgen dat jeugdigen en gezinnen tijdig en passend de hulp krijgen die nodig is. Positief is de aandacht van het kabinet voor preventie in de zorg. Het kabinet wil inzetten op het versterken van sociale netwerken in de buurt. Een goede investering, maar er blijft ook zorg aan jongeren nodig voor wie die sociale netwerken nog onvoldoende steun biedt.
Gehandicaptenzorg en ouderenzorg
In de Zorgparagraaf is terecht veel aandacht voor de huisarts, maar ook hier zien we dat de schil van beroepsgroepen om de huisarts heen niet genoemd wordt terwijl deze juist bij preventie (en zorg) ook belangrijk zijn. Helaas heeft ook dit Kabinet in dit Regeerprogramma nauwelijks aandacht voor gehandicaptenzorg, terwijl afgelopen maand de VN nog een stevige oproep deed aan Nederland om zich beter te houden aan het VN-verdrag Handicap. Ook maken we ons zorgen over toekomstige bezuinigingen in de sector.
De NVO is blij met de aandacht voor ouderenzorg in bovengenoemde zorgparagraaf. Orthopedagogen die werken in de ouderenzorg zijn van grote meerwaarde. Dat zal de NVO ook de komende Kabinetsperiode blijven uitdragen.
GGZ
Samen met collega-organisaties maakt de NVO zich hard voor mentale gezondheid van jong en oud. Opvallend is dat zowel in de Troonrede als in het Regeerprogramma niet of nauwelijks aandacht hiervoor is en geen concrete beleidsvoornemens te vinden zijn, ook niet op het gebied van preventie.
Arbeidsmarkt
Het afwenden van een onbeheersbaar arbeidsmarkttekort vormt een aparte paragraaf in het Regeerakkoord. Om te zorgen dat ons zorgstelsel toegankelijk en kwalitatief hoogwaardig blijft, zijn goede arbeidsvoorwaarden voor zorgprofessionals hard nodig. Het kabinet zet vol in op digitalisering en het verminderen van administratieve lasten. Dat alleen is echter dik onvoldoende. Via de vakbond FBZ heeft de NVO haar zorgen hierover geuit.
Uit het NIVEL onderzoek blijkt een grote behoefte aan orthopedagogen-generalist. Het Capaciteitsorgaan start binnenkort de raming. De NVO blijft ook bij dit Kabinet aandringen op financiering van de opleiding tot orthopedagogen-generalist.